آزمایش PLT یا تعداد پلاکت یعنی چه و چگونه انجام می شود
هدف از انجام آزمایش PLT یا تعداد پلاکت چیست ؟
یکی از اصلیترین اهداف آزمایش چکاپ دوره ای یا سی بی سی اندازهگیری تعداد پلاکت خون است . همان طور که می دانید مغز استخوان یک بافت اسفنجی در داخل استخوان است که حاوی سلول های بنیادی برای تولید گلبول قرمز ، گلبول سفید و پلاکت است .
پلاکت خون ، نقش انعقاد در خون را دارد . اگر علائمی مانند : کبودی های پوستی ، خون دماغ ، خونریزی های شدید قاعدگی یا ضعف عمومی در بدن دارید ، شاید تعداد پلاکت خون شما دچار مشکل شده باشد .
پلاکت خون برای قطع شدن خونریزی و ترمیم زخم ها ، لخته شدن خون ضروری است . اما اگر خون در رگ ها لخته شده و به سمت قلب و ریه حرکت کند بسیار خطرناک است . در آزمایش خون تعداد پلاکتها را با علامت اختصای PLT ثبت می شود .
پلاکت یکی از سلول های مهم خونی است که در آزمایش PLT مورد بررسی قرار میگیرد .
تعداد پلاکت یا PLT کم و زیاد در خون خطرناک است . اگر تعداد پلاکت ها بیش از محدوده نرمال باشد یعنی فرد دچار ترومبوسیتوز است .
ترومبوسیتوز اولیه در کودکان میتواند به دلیل نوعی بیماری در مغز استخوان باشد . اما ترومبوسیتوز ثانویه یعنی موارد واکنشی به دلیل وجود شرایطی مانند : عفونت ، التهاب ، کمبود آهن ، آسیب بافت ، همولیز و سرطان پیش آمد می نماید .
پس از انجام آزمایش ، باید PLT یا تعداد پلاکت در محدوده طبیعی باشد . محدوده نرمال و طبیعی PLT یا تعداد پلاکت نشان می دهد که فرد در حالت عادی به سر می برد . یا در صورت درمان بیماری ، درمان در حال انجام است . اما گاهی اوقات تعداد PLT یا تعداد پلاکت از حد نرمال پایین تر یا بالا تر است .
چگونه نتیجه آزمایش PLT یا تعداد پلاکت خون خود را بخوانیم و بررسی کنیم ؟
جواب آزمایش شما دارای چند ستون است :
ستون اول ، تست یا Test است که نام آزمایش انجام شده شما یعنی PLT یا تعداد پلاکت خون در اینجا ثبت می گردد .
ستون دوم ، نتیجه یا Result که نتیجه آزمایش PLT یا تعداد پلاکت خون شما در این قسمت ثبت می گردد .
ستون سوم ، واحد اندازه گیری یا UNIT که واحد اندازه گیری پی ال تی یا تعداد پلاکت خون شما در این قسمت ثبت می شود .
ستون چهارم ، مقدار استاندارد هر شاخص یا Normal range که محدوده نرمال آزمایش PLT یا تعداد پلاکت خون شما در این ستون ثبت می گردد . شما می توانید میزان نتیجه یا Result آزمایش PLT یا تعداد پلاکت خون خود را با آن مقایسه نمایید .
بهتر است بدانید که خط تیره یا - نمایان گر حد اقل و حد اکثر عدد آزمایش است . یعنی اگر عدد آزمایش PLT یا تعداد پلاکت خون شما بین دو عدد سمت راست و چپ خط تیره باشد موردی نداشته و نرمال است . ولی اگر PLT یا تعداد پلاکت قبل و بعد از خط تیره باشد یعنی آزمایش PLT یا تعداد پلاکت خون شما از حد نرمال پایین تر یا بالاتر است .
عدد نرمال آزمایش PLT یا تعداد پلاکت خون چه عددی است ؟
در جواب آزمایش قسمتی با عنوان Result وجود دارد که عدد PLT یا تعداد پلاکت خون شما نوشته شده است .
عدد ثبت شده در این قسمت را با عدد نرمال PLT یا تعداد پلاکت خون مقایسه کنید تا تقریباً اطلاعاتی از نتیجه آزمایش خون خودتان را به دست آورید . بهتر است بدانید که عدد نرمال PLT یا تعداد پلاکت خون در مردان و در زنان و کودکان برابر نبوده و در آزمایش به این صورت ثبت می شود :
تعداد طبیعی PLT یا تعداد پلاکت در آزمایش خون برای زنان و مردان بزرگسال باید بین ۴۰۰ - ۱۵۰ باشد . در کودکان و نوزادان طبق سن و شرایط فیزیکی این اعداد کمی بیشتر است .
اگر PLT یا تعداد پلاکت خون در محدوده طبیعی باشد ، نشان می دهد که فرد در حالت عادی به سر می برد . یا در صورت درمان بیماری ، درمان در حال انجام است .
علائم بالا بودن عدد PLT یا تعداد پلاکت خون از حد نرمال چیست ؟
علائم بالا بودن PLT یا تعداد پلاکت از حد نرمال عبارت است از : سردرد ، سرگیجه ، درد قفسه سینه ، ضعف عمومی بدن ، بی حسی دست و پا و گز گز کردن آن .
علائم پایین بودن عدد PLT یا تعداد پلاکت خون از حد نرمال چیست ؟
مهم ترین علائم کمبود PLT یا تعداد پلاکت خون به شرح زیر است : کبودی های پوستی به رنگ قرمز و یا بنفش که به آن پورپورای ترومبوسیتوپنیک می گویند ، علائم پتشی یعنی نقاط خونی کوچک که به صورت جوشهای ریز قرمز یا بنفش بر روی پوست ظاهر میشوند ، خون دماغ شدن ، خونریزی لثه ، خونریزی زیاد از زخم ها ، خونریزیهای شدید قاعدگی در بانوان ، وجود خون در مدفوع ، وجود خون در ادرار ، استفراغ خونی و یا خیلی تیره و اگر درمان نشود بروز خونریزی مغزی .
چه عواملی باعث افزایش عدد آزمایش PLT یا تعداد پلاکت از عدد نرمال می شود ؟
زمانی که در مغز استخوان پلاکت بیش از حد طبیعی ساخته شوند ترومبوسیتوز یا افزایش پلاکت رخ میدهد . عواملی که باعث افزایش عدد آزمایش PLT یا تعداد پلاکت از عدد نرمال می شود عبارت است از : از دست دادن خون زیاد ، ابتلا به سرطان ، ابتلا به عفونت ، کمبود آهن ، برداشتن طحال ، ابتلا به کم خونی همولیتیک ( کم خونی همولیتیک یعنی تخریب پلاکت در اثر برخی بیماری ها یا اختلالات خود ایمنی است ) ، اختلالات التهابی ، آرتریت روماتوئید ، بیماری التهابی روده ، جراحی و مشکلات ژنتیکی .
چه عواملی باعث کاهش تعداد PLT یا تعداد پلاکت از عدد نرمال می شود ؟
اگر پلاکت خون کم باشد مبوسیتوپنی رخ می دهد که نوعی کمبود پلاکت ارثی یا کسب شده از عوارض دارو ها است . دلایل مهم پایین آمدن PLT یا تعداد پلاکت ، به دام افتادن پلاکت ها در طحال ، کاهش تولید پلاکت ، افزایش تخریب پلاکت ها ،حاملگی ، بیماری لوکمیا و عوارض دارویی و مصرف دارو های رقیق کننده خون است .
سخن پایانی :
بهتر است برای بررسی و نتیجه گیری نهایی آزمایش PLT یا تعداد پلاکت از پزشک متخصص خود کمک بگیرید . پزشک شما در صورت لزوم و بررسی دقیق آزمایش خون ، شما را به متخصص آنکولوژی و یا متخصص هماتولوژی معرفی خواهد کرد . متخصص آنکولوژی و یا متخصص هماتولوژی میتواند بیماری هایی مانند : نقص و نارسایی مغز استخوان ، سرطان و مشکلات انعقاد خون را تشخیص و درمان کند .
توجه
توضیحاتی که توسط گروه نداآیلند برای انواع بیماری ها ، داروهای شیمیایی ، گیاهی ، مکمل ها و روش های درمانی ... ارائه شده ، صرفا جهت افزایش آگاهی و اطلاعات زمینه ای داروها است و فقط پزشک ، بر اساس وضعیت بیمار مجاز به درمان و تجویز دارو است . پس اکیدا توصیه میشود به هیچ وجه اقدام به مصرف خودسرانه داروها و مکمل ها و روش های درمانی ... ننمایید و حتما به پزشک مراجعه فرمایید .
گروه نداآیلند هیچگونه مسولیتی در قبال پیامدهای ناشی از استفاده خودسرانه موارد درمانی و داروها و مکمل ها و ... توسط اشخاص ندارد .