داروی متوکلوپرامید
نام دارو به فارسی : متوکلوپرامید
نام دارو به لاتین : Metoclopramide
نام های تجاری دارو : Plasil , Reglan , Clopra
اشکال دارو متوکلوپرامید : قرص متوکلوپرامید , قطره متوکلوپرامید , تزریقی متوکلوپرامید
دسته دارویی : گوارشی - ضد استفراغ
توضیح دارو و موارد مصرف متوکلوپرامید :
مکانیسم اثر متوکلوپرامید در بدن به این گونه است : متوکلوپرامید با مهار گیرنده های دوپامین سبب مهار یا کاهش تهوع و استفراغ می شود . متوکلوپرامید باعث افزایش تون اسفنکتر تحتانی مری و تحریک حرکات قسمت فوقانی دستگاه گوارش می گردد .
انقباضات ماهیچه ای را در بخش بالایی مسیر گوارشی افزایش داده و سبب تسریع تخلیه از معده به روده می شود .
عوارض دارو متوکلوپرامید :
هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر ، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود . اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید .
عوارض جانبی متوکلوپرامید عبارت است از : سردرد ، سرگیجه ، ضعف ، بی قراری ، خواب آلودگی ، توهم ، اسهال ، ناراحتی و دیسترس گوارشی ، آرتیمی های فوق بطنی ، خارش ، راش ، کهیر ، بی اختیاری ادراری ، تکرر ادرار و نیز اگر در طول مصرف متوکلوپرامید دچار لرزه در پاها و دست ها شدید ، فورا مصرف متوکلوپرامید را قطع کرده و پزشک را در جریان قرار دهید .
تداخلات دارویی متوکلوپرامید :
تداخلات دارویی متوکلوپرامید عبارت است از : مصرف همزمان متوکلوپرامید با داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی سمیت عصبی ناشی از متوکلوپرامید را تشدید می سازد .
در مصرف همزمان متوکلوپرامید و داروهای ضد دیابت و انسولین ، مقادیر این داروها باید تعدیل شود .
منع مصرف دارو متوکلوپرامید :
مصرف متوکلوپرامید در بارداری: ریسک بروز ناهنجاری به دنبال مصرف متوکلوپرامید در بارداری بسیار نادر می باشد . تا حد امکان بهتر است از مصرف متوکلوپرامید در سه ماهه اول و سوم بارداری اجتناب شود . داده های انسانی نتایجی را مبنی بر عوارض متوکلوپرامید بر جنین نشان نداده است . مادرانی که در خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان قرار دارند ممکن است به دنبال مصرف متوکلوپرامید افسردگی را به عنوان عوارض جانبی متوکلوپرامید در بارداری تجربه کنند .
مصرف متوکلوپرامید در شیردهی : به طور کلی استفاده از متوکلوپرامید در شیردهی توصیه نمی شود . مقداری از متوکلوپرامید در شیر انسان ترشح می شود . در برخی موارد مقدار متوکلوپرامید در سرم نوزاد به اندازه ای افزایش می یابد که تاثیرات فارماکولوژیک به همراه دارد .
مصرف متوکلوپرامید اغلب سبب خواب آلودگی خواهد شد بنابراین تا مشخص شدن تاثیرات درمانی متوکلوپرامید بهتر است از انجام فعالیت هایی که به هشیاری کامل نیاز دارند مانند رانندگی اجتناب کنید .
حساسیت شدید به متوکلوپرامید عبارتند از : صرع ، تشنج ، انسداد روده ، پارگی روده ، نارسایی کلیوی و کبدی ، پارکینسون ، فشار خون بالا ، سابقه افسردگی ، نارسایی احتقانی قلب ، سرطان سینه ، دیابت ، کودکان .
روش مصرف دارو متوکلوپرامید :
متوکلوپرامید در بزرگسالان جهت کاهش تهوع واستفراغ هر 8 ساعت تجویز می شود .
در کودکان متوکلوپرامید خوراکی هر 8 ساعت تجویز می شود . حداکثر دوز متوکلوپرامید در اطفال نیم میلی گرم بر کیلوگرم می باشد . دوز متوکلوپرامید در اطفال باید به دقت توسط پزشک تعیین شود .
جهت درمان ریفلاکس مری-معده در بزرگسالان ۱۰ تا ۱۵ میلی گرم متوکلوپرامید خوراکی ۴ بار در روز ، نیم ساعت قبل از غذا تجویز می شود .
جهت درمان تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی در بزرگسالان ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم متوکلوپرامید به صورت عضلانی نزدیک به اواخر عمل تزریق می شود و در صورت نیاز هر ۴ تا ۶ ساعت بعد از عمل قابل تکرار می باشد .
توضیحات تکمیلی متوکلوپرامید :
در صورت ایجاد اختلال در حرکات عضلانی ناشی از متوکلوپرامید مصرف آن باید قطع گردد . متوکلوپرامید خوراکی به مدت ۴ تا ۱۲ هفته در درمان سوزش معده استفاده می شود .
آمپول متوکلوپرامید در پیشگیری از تهوع و استفراغ ناشی از جراحی یا شیمی درمانی موثر است . مصرف متوکلوپرامید در اواخر بارداری ممکن است خطراتی را برای جنین در پی داشته باشد .
مصرف متوکلوپرامید در افراد زیر ۱۸ سال تایید شده نمی باشد .
افزایش دوز یا دوره مصرف متوکلوپرامید سبب بروز اختلالات حرکتی می شود ، که در برخی موارد این عوارض برگشت ناپذیر می باشد . ریسک بروز چنین عوارض جانبی در افراد سالمند و افراد مبتلا به دیابت بیشتر می باشد .