آزمایش BUN یا اندازه گیری میزان مواد زائد موجود در خون یعنی چه و چگونه انجام می شود
هدف از انجام آزمایش BUN یا اندازه گیری میزان مواد زائد موجود در خون چیست ؟
منظور از آزمایش نیتروژن اوره یا Blood Urea Nitrogen خون ، اندازهگیری میزان مواد زائد موجود در خون است . علامت اختصاری آزمایش نیتروژن اوره در خون مخفف کلمات Blood Urea Nitrogen است و به صورت BUN در برگه آزمایشات ثبت می شود .
آزمایش BUN یکی از پارامتر های آزمایش خون است که برای اندازه گیری سطح اوره خون استفاده می شود . سطح اوره در خون نشان دهنده میزان آمونیاک موجود در خون و عملکرد کلیه ها است . هدف اصلی از انجام آزمایش BUN ، تشخیص و پیگیری بیماری های کلیوی و اختلالات در عملکرد کلیه ها است . با انجام آزمایش نیتروژن اوره میزان مواد زائد موجود در خون را اندازه گیری می کنند . اگر میزان اوره خون کمتر یا بیشتر از رنج طبیعی باشد به این معنی است که کلیه یا کبد به درستی کار نمی کند . با انجام آزمایش BUN ، پزشک می تواند وضعیت کلیه ها را بررسی کرده و برخی بیماری های کلیوی را تشخیص دهد . همچنین ، این آزمایش ممکن است به عنوان یک شاخص برای ارزیابی عملکرد قلب نیز مورد استفاده قرار گیرد ، زیرا در برخی موارد عدم عملکرد کلیهها ممکن است باعث افزایش سطح اوره در خون و افزایش بار قلبی شود . به طور کلی ، آزمایش BUN به منظور تشخیص و پیگیری بیماری های کلیوی و اختلالات در عملکرد کلیهها انجام می شود . اوره ، محصول پایانی تجزیه پروتئین ها است که در کبد تولید شده و سپس توسط کلیه ها از بدن دفع می شود . پس از انجام آزمایش ، باید BUN در محدوده طبیعی باشد . محدوده نرمال و طبیعی BUN نشان می دهد که فرد در حالت عادی به سر می برد . یا در صورت درمان بیماری ، درمان در حال انجام است . اما گاهی اوقات تعداد BUN از حد نرمال پایین تر یا بالا تر است .
چگونه نتیجه آزمایش BUN یا اندازه گیری میزان مواد زائد موجود در خون خود را بخوانیم و بررسی کنیم ؟
جواب آزمایش شما دارای چند ستون است :
ستون اول ، تست یا Test است که نام آزمایش انجام شده شما یعنی BUN خون در اینجا ثبت می گردد .
ستون دوم ، نتیجه یا Result که نتیجه آزمایش BUN شما در این قسمت ثبت می گردد .
ستون سوم ، واحد اندازه گیری یا UNIT که واحد اندازه گیری BUN شما در این قسمت ثبت می شود .
ستون چهارم ، مقدار استاندارد هر شاخص یا Normal range که محدوده نرمال آزمایش BUN خون شما در این ستون ثبت می گردد . شما می توانید میزان نتیجه یا Result آزمایش خون خود را با BUN در این قسمت مقایسه نمایید .
بهتر است بدانید که خط تیره یا - نمایان گر حد اقل و حد اکثر عدد آزمایش است . یعنی اگر عدد آزمایش BUN خون شما بین دو عدد سمت راست و چپ خط تیره باشد موردی نداشته و نرمال است . ولی اگر میزان BUN قبل و بعد از خط تیره باشد یعنی آزمایش BUN خون شما از حد نرمال پایین تر یا بالاتر است .
عدد نرمال آزمایش BUN یا اندازه گیری میزان مواد زائد موجود در خون چه عددی است ؟
در جواب آزمایش قسمتی با عنوان Result وجود دارد که عدد BUN خون شما نوشته شده است .
عدد ثبت شده در این قسمت را با عدد نرمال نیتروژن اوره خون مقایسه کنید تا تقریباً اطلاعاتی از نتیجه آزمایش خون خودتان را به دست آورید . بهتر است بدانید که عدد نرمال BUN در مردان ، زنان و کودکان برابر نمی باشد و نسبت به جنس ، سن ، وضعیت جسمی در آزمایش خون متغیر است .
رنج نرمال آزمایش BUN بین ۲۰ - ۷ میلی گرم بر دسی لیتر (mg/dL) است. اگر BUN در محدوده طبیعی باشد ، نشان می دهد که فرد در حالت عادی به سر می برد . یا در صورت درمان بیماری ، درمان در حال انجام است .
علائم بالا بودن عدد BUN یا میزان مواد زائد موجود در خون از حد نرمال چیست ؟
علائم افزایش یا بالا بودن عدد نیتروژن اوره یا BUN از حد نرمال در آزمایش خون عبارت است از :
تنگی نفس و آرام نشدن پس از استراحت ، افزایش فشار خون ، تغییر در رنگ ادرار به سمت تیره تر شدن ، خستگی و ضعف عمومی ، تهوع و استفراغ و بی اشتهایی .
علائم پایین بودن عدد BUN یا میزان مواد زائد موجود در خون از حد نرمال چیست ؟
علائم کاهش یا پایین بودن عدد نیتروژن اوره یا BUN از حد نرمال در آزمایش خون عبارت است از :
ضعف و خستگی عمومی ، کاهش وزن ، کاهش شدید در سطح پروتئین های خونی ، کاهش اشتها و افزایش خطر عفونت های مختلف .
چه عواملی باعث افزایش عدد BUN یا میزان مواد زائد موجود در خون از حد نرمال می شود ؟
عواملی که باعث افزایش یا زیاد شدن عدد نیتروژن اوره یا BUN از حد نرمال در آزمایش خون می شود عبارت است از :
بیماری های کلیوی مانند : نفروز یا گلومرولونفریت ، نارسایی قلبی ، تغذیه نامناسب با پروتئین بالا ، خونریزی داخلی یا خارجی و استفاده از دارو های ضد التهاب غیراستروئیدی ( NSAIDs ) .
چه عواملی باعث کاهش عدد BUN یا میزان مواد زائد موجود در خون از حد نرمال می شود ؟
عواملی که باعث کاهش یا کم شدن عدد نیتروژن اوره یا BUN از حد نرمال در آزمایش خون می شود عبارت است از :
بروز بیماری های کبدی سیروز یا هپاتیت ، بروز بیماری های کلیوی مانند نارسایی کلیوی و مصرف دارو های استروئیدی .
سخن پایانی :
بهتر است برای بررسی و نتیجه گیری نهایی آزمایش BUN یا اندازه گیری میزان مواد زائد موجود در خون از پزشک متخصص خود کمک بگیرید . پزشک شما در صورت لزوم و بررسی دقیق آزمایش خون ، شما را به پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری یا فوق تخصص نفرولوژی معرفی خواهد کرد تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را برای شما تعیین کند .
توجه
توضیحاتی که توسط گروه نداآیلند برای انواع بیماری ها ، داروهای شیمیایی ، گیاهی ، مکمل ها و روش های درمانی ... ارائه شده ، صرفا جهت افزایش آگاهی و اطلاعات زمینه ای داروها است و فقط پزشک ، بر اساس وضعیت بیمار مجاز به درمان و تجویز دارو است . پس اکیدا توصیه میشود به هیچ وجه اقدام به مصرف خودسرانه داروها و مکمل ها و روش های درمانی ... ننمایید و حتما به پزشک مراجعه فرمایید .
گروه نداآیلند هیچگونه مسولیتی در قبال پیامدهای ناشی از استفاده خودسرانه موارد درمانی و داروها و مکمل ها و ... توسط اشخاص ندارد .